0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Pandemi süreciyle hayatımıza giren uzaktan çalışma sistemiyle ilgili işçi ve işverenlerin sorumluluklarının tespiti ve kontrolü açısından mevcut kanunlarımızda düzenleme ihtiyacı hissedilmiştir.

Mevcut Kanunlarımızda düzenleme olmakla birlikte 10.03.2021 tarihli resmî gazetede UZAKTAN ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ yayınlanmış ve yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Öncelikle 4857 Sayılı İş Kanunu 14. maddesi çalışana iş görme borcunu teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında ya da evinde de yerine getirebilme hakkı tanımıştır.  Bu çalışma modeli de esasında kısmi süreli çalışmanın özel bir türü olarak kabul edilmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinin 4. Fıkrasında tanımlanmış olan uzaktan çalışma, “İşçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile iş yeri dışında yerine getirilmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisi”dir.

Maddede açıkça uzaktan çalışma olgusu açıklanmış ise de işverenlerin işyeri yönetmelikleri çıkararak bu konuda detaylı olarak çalışanları ile çalışma koşulları hususunda anlaşmaya varması 10.03.2021 tarihinde çıkan yönetmelik öncesinde de tavsiye edilmekte yine uzaktan çalışanlara ek protokol imzalatılarak da uzaktan/evden çalışma hususunda işçi tarafından yapılması gereken edimler ve işveren tarafından istenilen hususlarda; organizasyonun şekli, iş sağlığı güvenliği bakımından da anlaşmaya varılabileceği belirtilmekteydi.

İşveren evden/uzaktan çalışma halinde çalışanları ile sürekli irtibatlı olmasını istiyorsa bu durumda çalışanlara gerekli tüm materyalleri sağlamak zorunda olacağı da yine belirtilmekteydi. Bu konuların hepsi uzaktan çalışma yönetmeliğinde cevap bulmuştur.

Borçlar Kanunu da evden çalışma hususunu Evde Hizmet Sözleşmesi başlığıyla 461.Md. ve devamında düzenlemiştir. Uzaktan çalışma hükümlerini ihtiva eden İş Kanunu, Borçlar Kanunu’na göre özel nitelikte olmasına rağmen İş Kanunu’nda açıkça düzenlenmeyen durumlarda yukarıda açıklanan hususlar gereğince 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’ndan faydalanılabileceği bu sebeple yönetmelik öncesinde Borçlar Kanunu hükümlerinde de ilgili maddelere atıflar yapılarak tarafımızca yorumlamalarda bulunulmaktaydı. Yönetmelik esasında hem Borçlar Kanunu düzenlemeleri hem de İş Kanunu düzenlemelerini birleştirerek genel olarak eksiklere de değinerek uzaktan çalışmanın sınırını çizmiştir.

Yönetmeliğin 5. Maddesinde uzaktan çalışma yapacak işçilerin iş sözleşmelerinin yazılı olarak yapılması bir şekil şartı olarak düzenlenmiştir. Yine iş sözleşmesinde “işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler” in özel olarak düzenlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu hususların özel olarak sözleşmede yer almamasının sözleşmenin geçerliliğine bir etkisi bulunmamaktadır. İş sözleşmesi, işçinin ve işverenin anlaşması halinde, uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebileceği yine uzaktan çalışmanın mevzuatta belirtilen zorlayıcı nedenlerle işyerinin tamamında veya bir bölümünde uygulanacak olması halinde uzaktan çalışmaya geçiş için işçinin talebi veya onayı aranmayacağı belirtilmiştir.

İşçinin yazılı olmak kaydı ile uzaktan çalışma yapma talebinde bulunabileceği işverenin de işçinin talebini işin ve işçinin niteliği gereği uzaktan çalışmaya uygunluğunu belirlenecek diğer kıstaslar göz önüne alarak değerlendireceği bu talebi de otuz gün içinde işçiye aynı yöntemle bildirerek sonuçlandıracağı belirtilmiştir. Uzaktan çalışmaya geçen işçi, tekrar işyerinde çalışma talebinde bulunabileceği işverenin de söz konusu talebi öncelikli olarak değerlendireceği belirtilmiştir.

İşçiye temin edilen malzeme ve iş araçlarının ise aksi yazılı olarak kararlaştırılmadıkça işveren tarafından karşılanması gerektiği düzenlenmiştir. İşveren tarafından, malzeme ve iş araçlarını teslim ederken bunların kullanım esasları ile bakım-onarım koşulları açık ve anlaşılır bir şekilde işçisine bildirmesi gerektiği belirtilmiştir. İş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde, bunların işçiye teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi, işveren tarafından yazılı olarak işçiye teslim edileceği, işçiye teslim edilen belgenin işçi tarafından imzalı bir nüshası ise işveren tarafından işçi özlük dosyasında saklanmsı gerektiği yine işin yerine getirilmesinden kaynaklanan mal/hizmet üretimiyle doğrudan ilgili ve zorunlu giderlerin tespit edilmesine, karşılanmasına ilişkin hususlar iş sözleşmesinde belirleneceği düzenlenmiştir.

İşveren, uzaktan çalışan işçisini verilerin korunması ve paylaşılmasına ilişkin işletme kuralları ve mevzuat hakkında bilgilendirmek ve bu verilerin korunmasına yönelik gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. İşçinin, veri ihlaline neden olan davranışında işveren işçisinin kendi idari kontrolü altında bir yerde çalışmadığı itirazında bulunamayacağı bu nedenle uzaktan çalışan işçilerin uzaktan çalışma esaslarına özgü veri ihlalleri özelinde ayrıca bilgilendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Son olarak işverenin uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanını bilgilendirme ve gerekli eğitimi vermek, sağlık gözetimini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlü olacağı da belirtilmiştir.

Av. Uzman Arb. Aybike ÖZER

Tel: 02122927214

aybike@ozerhukukdanismanlik.net

http://ozerhukukdanismanlik.net/