1

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Aslında hiçbir şeyi birilerine danışmadan yapmayız. Bilgileri toplar harmanlar aklımızın hükmettiği şekilde karar verir uygularız. Ama öyle işler ve konular vardır ki; uzmanına emanet etmezsek başarılı sonuçlar almamız imkânsızdır. Bu konular; ‘Finans Temini, İnsan Kaynakları, Devlet Hibe ve Teşvikleri, Pazar Araştırması, Medya Tanıtım-PR hizmetleri, Hukuk ve Mali Mevzuat uygulamaları’ olarak sayılabilir.

İşletmemizi yönetirken bu hizmetlerin ya hepsini ya da birkaçını bir çalışanımızın üstüne yıkar ya da kendimiz yapmaya çalışırken ve bunlarla uğraşırken öbür tarafta kaybettiğimiz ticari getirinin farkına bile varamayız.

Esnaf Bülteni Dergisi olarak iletişimde olduğumuz yüzlerce şirkette gördüğümüz uzmanlaşmış kişilerce yapılması gereken yönetim açığının nasıl kapatılacağını işinin ehli ve bu konuların uzmanı İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Kasımoğlu ve SMMM-MBA Zeynep Odabaşı Filiz’e sorduk. Türk şirketlerinin profesyonelce, uzmanların destekleri ile yönetilmesinin sağlayacağı faydaları ayrıntılarıyla anlattılar.

Eşref Küçükateş: Danışmanlık sektörünün ve sektörde uzmanlaşılan alanların tarihçesi için neler söylersiniz?

Murat Kasımoğlu: Yönetim danışmanlığı, on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan ve her geçen gün iş dünyasındaki etkisi ve önemi artan önemli bir alandır. Alanda ilk danışmalık girişimi Arthur D. Little tarafından 1886’da kurulmuştur. Şirket ilk önce teknik danışmanlık hizmetleri üzerine hizmetler sunmuştur. Daha sonra genel yönetim danışmanlığı alanında şirketlere ve iş dünyasına yönelik hizmetler vermiştir. Sektörün gelişim sürecine bakıldığında 1920’li yılların başında bir dizi danışmanlık firmasının kurulduğu görülmektedir. Bu süreçte McKinsey & Company, sektöre erken girenlerin gelişimine iyi bir örnek oluşturmaktadır.

Eşref Küçükateş: Danışmanlık sektörünün öncülerinden McKinsey Danışmanlık firmasının gelişim sürecini ve bulunduğu noktayı değerlendirir misiniz?

Murat Kasımoğlu: Başlangıçta farklı bir adla başlayan McKinsey danışmanlık şirketi 1910’da faaliyetlerine ilk Boston’da 1910 yılında başladı. Chicago Üniversitesinde iş politikaları alanında profesör olan James O. McKinsey, 1920’lerde firmada yönetim danışmanlığı hizmetlerini vermek üzere bir vizyon ile geliştirdi. Firma 1930’lar ve 1940’larda Amerika Birleşik Devletleri’nde ve başka ülkelerde büyümeye devam etti. Şirket 1950’lerin ortalarında uluslararasılaşarak küresel pazara açıldı. 1980’lerin başında, yaklaşık yarısı Amerika dışında olmak üzere 32 noktadan fazla yerde hizmet vermek üzere ofisler açtı. Şu anda merkezi New York‘ta olan şirketin 44 farklı ülkede 83 ofisi ve 10 binin üzerinde çalışanı mevcuttur. McKinsey kamu ve özel sektörün ekonomi politikalarını ve kararlarını analiz ederek bu yönde raporlar hazırlıyor, yönetim danışmanlık hizmeti sunuyor. Dünyanın en prestijli ve hizmetleri en pahalı olan danışmanlık şirketi olan McKinsey aynı zamanda kurumsal yönetimlerde en fazla ağırlığı olan şirketlerden biri olarak görülüyor.

Eşref Küçükateş: Peki global pazarda danışmanlık sektörünün payı nedir?

Zeynep Odabaşı Filiz: Geçtiğimiz on yıllarda, küresel danışmanlık pazarı milyarlarca dolarlık bir endüstri haline geldi. Endüstri sadece boyut, itibar ve uluslararası erişim açısından büyümekle kalmadı aynı zamanda birkaç profesyonelleşme döngüsü ile gelişim gösterdi. Temsilci kuruluşlar (Birleşik Krallık’taki MCA gibi) ve analist firmaların (örn. ALM Intelligence, Gartner, vb.) hepsi farklı pazar tanımları kullanmaktadır. Sonuç olarak yönetim danışmanlık pazarının büyüklüğüne ilişkin tahminler, 280 milyar dolar civarındadır. Örneğin 70’lerden beri danışmanlık pazarını takip eden ABD merkezli analist firması olan ALM Intelligence, küresel yönetim danışmanlığı pazarının yaklaşık 240 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştığını tespit etmiştir. 1960’ta kurulan FEACO- Avrupa Yönetim Danışmanları Dernekleri Federasyonu piyasa değerinin yaklaşık 280 milyar dolar olduğunu tahmin ediyor. İngiltere merkezli analist firması olan Source Global Research, kısmen firmanın yönetim danışmanlığının en üst segmentine odaklanması nedeniyle 120 milyar dolar ile en ihtiyatlı tahmini yapmaktadır. Gartner, toplam danışmanlık ücreti gelirinin 131 milyar dolar civarında olduğuna inanıyor.

Eşref Küçükateş: Peki Türkiye pazarında danışmanlık sektörünün payı için veriler ne söylüyor?

Zeynep Odabaşı Filiz: Barns’ın raporuna göre Türkiye’de, 32 farklı hizmet alanı bulunan danışmanlık sektörünün toplam büyüklüğü yaklaşık 40 Milyar TL olduğu tahmin ediliyor. Yaklaşık 100 bin çalışanın yer aldığı sektörde 30 bin ise şirketin faaliyet gösterdiği bilinmektedir. Sektörde çalışan başına üretilen katma değer 400 bin TL civarında gerçekleşmektedir. Gelişmiş pazarlar ve ülkelerde bu rakamlar beş kat daha fazladır. Sektör satış ve katma değer artışı bağlamında %7-9 arasında yıllık büyüme potansiyeline sahiptir. Türkiye’de sektörde 32 farklı alanda hizmet sunumunun yapıldığı bunların arasında yönetim danışmanlığının 16 Milyar TL ile sektörün %40’nı oluşturduğu görülmektedir. Ülkemizin potansiyelini ve şirketlerin kurumsal kapasitelerini geliştirmede danışmanlık sektörünün stratejik gelişimi hayatı bir önemi haizdir. Bu nedenle yeni çalışma ve iş modellerine büyük ihtiyaç duyulmaktadır.

Eşref Küçükateş: Değişimin bu kadar hızlı ve sürekli yaşandığı iş dünyasında danışmanlığın yeri nedir?

Murat Kasımoğlu: Şirket yöneticilerinin teknoloji, siyaset, çevresel etmenler ve ekonomideki hızlı değişikliklerin etkilerini yönetmek ve dönüşümlere hazır olabilmek için stratejik sorunlara yanıt veren danışmanlar ile iş birlikleri yapmalı elzemdir. Alanında uzman strateji danışmanlarının şirket üst düzey yöneticilerine sunacakları birden çok çözüm yolu mevcuttur. Tarafsız bir bakış açısı, çok sektörlü deneyim, yeni ve kanıtlanmış teknikler ve küresel bakış açısı bunların sadece bir kaçı.

Eşref Küçükateş: Karar alma mekanizmaları, danışmanı ve danışmanlık müessesini nasıl konumlandırmalı?

Murat Kasımoğlu: Danışmanlar şirket sorunlarının çözümü konusunda alternatif çözümler sunsa da yöneticiler güçlü yanları ve sınırlamaları hakkında gerçekçi bir değerlendirme yapmalıdır. Danışmanın görüşlerini yöneticilerin sağlam ticari yargılarına, sektör bilgilerine ve kuruluşların kültürlerine göre değerlendirilmesi gerekmektedir. Şirketlerin yönetiminde sorumluluk yönetime aittir, danışmanlara bırakılamaz. Danışmanın sunduğu seçenekleri tercih edecek kişiler yöneticilerdir. Bu sebeple, ters giden işlerde danışmanlar suçlanmamalıdır! Danışmanların tavsiyelerini körü körüne kabul eden yöneticiler, kurumsal kaderlerini yönetemezler! Ancak uzman bir danışmanla; kârlılık ve verimlilik artar, yeni yatırım alanlarında veya mevcut yapılarında büyüme, dijitalleşme ve stratejik gelişim çok daha hızlı ve sağlıklı şekilde gerçekleşir.

Prof. Dr. Murat Kasımoğlu

Zeynep Odabaşı Filiz/SMMM-MBA