0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türkiye’de şube açmak isteyen, ortak arayan, franchise veren yabancı markaların başucu kitabı özelliğini taşıyan ve Türkiye’deki yol haritalarını belirlemelerinde önemli bir rol oynayan Gökçe Arıcı’nın yazdığı kitap LAP Lambert Akademic Publishing yayınevi tarafından Almanya başta olmak üzere Avrupa Birliği ülkelerinde satışa çıkarıldı.

Yabancı markalarla çalışmak isteyenlere rehberlik yapacağına inandığımız bu söyleşiden sonra, Franchise alanlarında verenlerinde Gökçe Arıcı’nın kitabından edinmelerini tavsiye ederiz. Franchise arayan ve is kurmak isteyen yatırımcılar için hazırlanan kitabin Türkçe versiyonu da kısa süre içinde okurlarıyla buluşacak.

Girişimcilerin, yatırımcıların, yeni iş arayışında olanların, sektör değiştirmek isteyenlerin ilgiyle okuyacağına inandığımız Kitabın Yazarı Gökçe ARICI ile Esnaf Bülteni Dergisi okurları için bu söyleşiyi gerçekleştirdik.

FRANCHISE SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI KİMLERDİR?

Sözleşmenin tarafları “franchise veren” (franchisor) ve “franchise alan” (franchisee)’dır.

Franchise veren taraf, teknik bilgiye ve tecrübeye sahiptir. Bu bilgi ve tecrübesini franchise alan ile paylaşır. Daha önce denenmiş ve işlerliği kanıtlanmış bir markanın know-how’ından yararlanma imkânı elde eden franchise alan ise bunun karşılığında franchise verene bir bedel öder.

KENDİ MARKASI İLE DEĞİL DE FRANCHISING İLE İŞ SAHİBİ OLMANIN AVANTAJLARI NELERDİR?

***Daha önceden başarıya ulaşmış ve bilinen bir markanın ismini kullanma hakkini elde etmesi. ***Sadece İsim/Marka değil şirket iş modelini satın alması. *** Hali hazırda bulunan müşteri potansiyeline ulaşılması. ***Test edilmiş ve başarıya ulaşmış ticari tekniklerden ve know-how`dan faydalanma imkânına sahip olması. ***Bir franchise’a sahip olduğunuzda, tedarikçilerinize karşı belirli bir pazarlık gücüne sahip olması ***Araştırma ve geliştirmeye kaynak ve zaman harcamaya gerek kalmaması, bu aşamaların franchise veren tarafından yapılmış olması. ***Franchise verene danışma ve ondan düzenli olarak eğitim alma imkânı olması. ***Bağımsız, yeni bir girişim sahibi, bu tarz bir güce, imkân ve lükse sahip olmayacaktır. *** Birçok franchise iyi sermayelerle kurulmuştur dolayısıyla da yüksek ayakta kalma oranlarına sahiptir. Birçok başlangıç girişimi bu imkâna sahip değildir. ***Franchise işine giren yatırımcılar, genellikle o işe girebilmek için gerekli maddi yeterliliklere sahiptirler.

FRANCHISEE’LERIN DEZAVANTAJI NELERDİR?

Franchisee’lerin dezavantajları oldukça açık ve nettir. Franchise işinin size göre olup olmadığına karar vermeden önce bunları iyi anladığınızdan emin olun.

Kontrol Kaybı / Eksikliği

Bağımsız franchise’lar genellikle franchise veren firmanın belirlediği bazı ilkelere uymak zorundadırlar. Bu ilkeler kullanılacak masalardan, duvar kağıtlarına kadar birçok şeyi kapsayabilir. Bu kontrolü kaybetmek istemiyorsanız, bu iş size göre değil demektir.

Daha Az Uzun-Vadeli Kazanç

Franchise’lar büyük girişimlerdir fakat bu hemen zengin olmak anlamına gelmez. Makul bir kazanç elde edebilirsiniz ama bir Microsoft veya herhangi bir Fortune 500 şirketi kadar değil.

Satış Zorluğu

Bir franchise’a sahip olduğunuzda, onu elden çıkarmak ve satmaya kalkmak, özellikle de franchise firması problemler yaşıyorsa, oldukça zor olacaktır.

Franchise Veren Firmanın İflas Etmesi

Sizin işiniz iyi veya kötü gitsin; eğer franchise firması devre dışı kalırsa, sizin de işiniz bitecektir. Hem iyi hem de kötü zamanlarda işi iyi götüren bir firma seçtiğinizden emin olun.

İtibar Zedelenmesi İhtimali

Eğer franchise firması işleri beceremezse, bu dolaylı olarak sizi de etkileyecektir. Sadece isim yüzünden bile itibarınız zedelenebilir.

FRANCHISE SOZLESMELERININ FRANCHISE VEREN ACISINDAN AVANTAJLARI NELERDİR?

***Yeni pazarlara kısa surede açılarak yeni müşteriler edinme, markanın bilinirliğini ve şirket kârını kısa surede arttırma imkânı. ***Giderlerin büyük kısmının franchise alan tarafından karşılanıyor olması (kira, personel giderleri, kurulum ve tadilat masrafları vb.) ***Franchise alan tarafın, katilim bedeli ve sonrasında düzenli olarak satışlardan belirli bir bedel ödemesi ile düzenli gelir elde etme imkânı. ***Franchise alanı düzenli olarak denetleyerek markanın kalite ve standartlarının sürdürülebilirliğini sağlama imkânı.

FRANCHISE ALMAYI DÜŞÜNENLERİN FRANCHISOR SEÇERKEN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR NELERDİR?

Franchisor Firma Öncelikle Mal Ve Hizmetini Satmaya Çalışmalıdır.    
Bazı firmalar öncelikle franchise satmayı tercih ederler. Kısa vadede hızla satılan dükkânlardan gelen para, uzun vadede dükkânların gelirinden alınacak yüzdelerden daha cazip olabilir. Bu durumda franchisee kendini kısa süre sonra yalnız bulabilir. Ülkemize başlangıçta dünyanın en tanınmış ve güvenilir zincirleri geldi. Bunların oluşturduğu pembe tablo yatırımcıyı yanıltmamalıdır. Her ülkelerde olduğu gibi hızla Franchisee’ler oluşturup sonra ortadan kaybolan zincirler bizde de türeyebilir. Franchisee adayı bu noktayı iyi değerlendirmelidir.

Franchısor Firma Pazarlama Kanalı Olarak Öncelikle Franchısee’lerini Kullanmalıdır. 

Satışının çoğunu kendi dükkânlarında yapan ve malını, kitler, katalog, tv gibi değişik kanallardan pazarlayan franchisorlar tercih edilmelidir. Franchisor pazarlamada Franchisee’ye muhtaç durumda ise daha iyi ilişkilerin kurulması doğaldır. 

Üretilen Mal Veya Hizmetin Hazır Bir Pazarı Olmalıdır.     
Pazarı doymuş bir ürün veya bağımsız işletmelerden alınmaya alışılmış bir hizmet söz konusu ise zincirin halkası olmak, beklenen verimi getirmeyebilir. Örneğin, sıcak bir lokanta veya otel atmosferi ancak tanıdığınız bir kişinin işlettiği küçük bir yerde bulunur. Zincir işletmeye girdiğinizde ister istemez birbirinin aynı “Kişiliksizleştirilmiş” bir ortam bulursunuz.

Marka İyi Bilinmeli Ve Tanınmalıdır.   
Yatırımcıyı franchise almaya yönlendiren en önemli etken markadır. Markanın hangi kesimlerce, nasıl bilindiği üzerinde durulmalıdır. Değişik tüketici gruplarının görüşleri alınmadan franchise almaya karar verilmemelidir. 

Franchisor Firma Yeterli Eğitim, Sürekli Destek Ve Etkili Bir Pazarlama Sunabilmelidir. Franchisor Firmanın Franchisee’leri İle İlişkiler İyi Olmalıdır.         
Sistemin işleyişi, eğitimin yeterliliği açısından Franchisor’ın bilgisi sorgulanmalıdır. Franchisor aleyhine açılmış dava olup olmadığı, gerekçeleri ve sonuçları öğrenilmelidir. 

FRANCHISE VERENİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR NELERDİR?

Franchise alanın markanın tüketiciler nezdindeki imajını ve kalitesini devam ettirmesi markanın itibarı açısından çok önemlidir. Franchise veren, franchise alanın kullanımına sunduğu her türlü hizmet ve hak karşılığında düzenli olarak ücret almaktadır. Franchise alanın bu ücreti düzenli olarak ödeyebilecek finansal istikrara sahip olmadığı durumlarda, sözleşmenin ihlal edilmesi kaçınılmaz olmaktadır.

• Sözleşme incelenirken dikkat edilmesi gereken birtakım temel hususlar aşağıda listelenmiştir:
• Franchise alan, markanın imajını sürdürmek için gerekli yetkinliğe ve tecrübeye sahip midir? Sahip değilse, verilecek eğitimler ile bu açık kapatılabilecek midir?
• Franchise alan, düzenli olarak franchise ücreti ödeyecek finansal istikrara sahip midir?
• Sözleşmede yükümlülüklerin ihlal edilmesini engelleyecek nitelikte caydırıcı cezai hükümler bulunmakta mıdır?
• Sözleşme sona erdikten sonra franchise alanın rekabet etmeme yükümlülüğü ve gizlilik hususları yeterince detaylı düzenleniş midir?

BUGÜN ÇOĞU İNSANIN GİRİŞİMCİ OLMASINI ENGELLEYEN, CESARETLERİNİ KIRAN ANCAK GERÇEKTEN GİRİŞİMCİ OLMAK İSTEYENLERİN AŞMASI GEREKEN BAŞLICA ENGELLER NELERDİR?

Sermaye Eksikliği

Piyasa şartları, alacakların tahsilâtından dolayı yaşanan zorluklar, işletme giderleri, devlete olan ödemeler, üçüncü şahıs ve firmalara olan borçlar girişimciyi etkileyen ve sıkıntıya neden olan unsurların başında gelmektedir. Hatta bunlardan çok önce her girişim için mutlaka yüklü sermaye gerektiği gibi bir düşüncede girişimciliği engelleyen asıl unsurlardandır.

Ekonomik İstikrarsızlıklar

İş planının finansal bölümleri ekonomik istikrarsızlık nedeniyle farklılaşmış olarak girişimcinin karşısına çıkabilir. Bu engeli aşmak için tek yapılacak şey, mümkün olduğunca sabitlenebilir değerleri tercih etmektir. Ekonomik istikrarsızlığın en az etkileneceği alanları tercih etmek bir başka çözüm yolu olabilir.

Stres

Yoğun iş temposu, hızla gelişen teknoloji ve değişimleri takip etme telaşı, bitmeyen rekabet ve düzelmeyen ekonomi, başarılı olma hırsı, zaman yetersizliği, yetişmeyen işler, trafik, gelecek belirsizliği strese neden olmaktadır. Bu tip sıkıntıları yaşamak istemeyen kişiler girişimcilik ruhuna sahip olsalar da uzak durmayı yeğlemektedirler.

Yalnız Hissetme

Girişimciliğe başlayacak olan kişilerin yanlarında mutlaka kendilerine destek olacak, güven duyabilecekleri birilerinin olması sağlanmalıdır.

Yeterli Zamanının Olmaması,

Yoğunluk ve artan tempo nedeniyle zamana karşı her zaman yarış hâlinde olacaktır. Gününün her anı ve gecesinde işini düşünecektir. Aynı zamanda her şey kendine bağlıdır. Özellikle küçük ölçekli işletmelerde ve yeni kurulan küçük organizasyonlarda girişimci bizzat her şeyi düşünür ve her şeyi kendisi yapar.

İşin Çok Çabuk Büyümesi

İşin hızlı şekilde birden büyümesi işi batış noktasına sürükleyebilir. Yavaş ama emin adımlarla yükseliş daha makul olacaktır. Girişimci işin kontrol edilemez bir hâl almasına izin vermemelidir.

Bilgi Eksikliği

Yaptığı işin inceliklerini bilmeyen bir kişi, o mal veya hizmeti pazarlayamaz, geliştiremez dolayısıyla da kurulan işletmeden de uzun ömürlü ve kazançlı olması beklenemez.

Özgüven Eksikliği

Girişimcilik öncelikle insana bağımlı olan bir kavramdır. Tüm şartlar yerine geldiğinde bile kişi kararlı ve ne istediğini bilen bir tutumda değilse yeni bir iş kurmak için gerekli en önemli kaynak yetersiz demektir. Bu özgüven eksikliği, genellikle toplumdaki yanlış yargılardan ileri gelir. Yeni bir iş fikri oluşturmaya başlandığında rakiplerden veya tecrübesizlikten korkmak, meydana gelen olumsuzluklardan yılmak, girişimcinin baştan kaybetmesine neden olur.

Franchise kitabının yazarı Gökçe Arıcı’ya Esnaf Bülteni Dergisi olarak teşekkür eder, verdiği bilgilerin girişimci ve müteşebbislere faydalı olmasını, tüm işletme ve girişimlerin başarıya ulaşmasını temenni ederiz.