Hububat ihracatı Turquality iş modeli ile nasıl artırılır?

ABONE OL

News

02/06/2022 07:54

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Hububat ürünlerinin tanımı Armonize sisteme göre, 1001 Buğday, 1002 Çavdar, 1003 Arpa, 1004 Yulaf, 1005 Mısır, 1006 Pirinç, 1007 Tane Darı, 1008 Karabuğday, kum, cin darı ve diğer hububatlar olarak ayrılmaktadır. Bu hububatlar işlenerek, işlenmiş tarım olarak da karşımıza çıkmaktadır.

Dünya hububat üretimi, 2011 yılında 1,8 milyar ton iken 2021 yılı sonu itibariyle 2,2 milyar ton üzerinde tahmin edilmektedir. Dünya sıralamasında da, ülkemizde de ilk üç sıranın birincisi mısır, ikincisi buğday, üçüncüsü arpa görülmektedir. Türkiye’de Hububat ekim alanı içerisinde %62’lik payla ilk sırada buğday, %28’lik payla ikinci sırada arpa ve %6,2’lik payla üçüncü sırada mısır yer almaktadır. Bu ürünleri sırasıyla, çeltik, çavdar, yulaf ve tritikale izlemektedir.

TURQUALİTY, KG BAZINDA İHRACAT FİYATLARINI ARTIRIYOR

Turquality iş modeli ve teşviklerinin, kilogram (kg) bazında ihracat fiyatlarını artırdığını kaydeden Progroup Uluslararası Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Salim Çam, şunları söyledi:

“Türkiye’nin devlet destekli ilk marka programı olan Turquality, hem teşvik hem değer oluşturan bir iş modeli olduğu için, her sektör tarafından yoğun ilgi görmeye başladı. Turquality firmalarda, markalaşma bilinci, işletmedeki iş süreçlerinin sistematikleştirilmesi, kilogram başına ihracatın artması, insan kaynaklarının etkin yönetilmesi, dijitalleşme gibi uçtan uca tüm iş sürecinde değer katan bir iş modelidir. 2020 kg. Bazında ihracat rakamlarına bakıldığında, yaklaşık buğdayda 0.39 dolar, unda 0.32 dolar, makarnada 0.52 dolar, bulgurda 0.40 dolardır ve kilogram başına ihracat henüz 1 dolar seviyesine çıkmamıştır. Hububat sektörü ile ilgili Turquality’ye baktığımızda sektörden kimseyi görmüyoruz. Hububat ve hububatlardan işlenmiş tarım ürünleri üreten ve ihracat yapan firmalar, Turquality İş Modeline geçerek, işlerini daha da sistematikleştirerek, kg. bazında ihracat fiyatlarını daha da artırabilirler.” dedi.

**MISIR İHRACATIMIZ KG. BAŞINA 0,56 DOLAR

Mısırı 2020/21 döneminde üretici ülkelere sıralamasına baktığımızda Türkiye 12. Ülke olarak karşımıza çıkmaktadır. Mısır üretiminde ABD %35 ile ilk sırada yer almaktadır.

Dünya Mısır Üretimi Önemli Üretici Ülkeler

Türkiye’nin mısır ihracat ve ithalatına baktığımızda aşağıdaki tablo karşımıza çıkmaktadır.Kaynak: IGC Nisan 2021, ** Tahmin TUİK

	2019/2020 M i l y o n t o n	2020/2021 M i l y o n t o n
İhracat	2,2	2,4
İthalat	3,9	2,4
Fark	-1,7	0

Mısır 2011 yılında ihracatı kg. bazında fiyatını 1 Dolarken 2020 yılında 0,56 Dolara düşmüştür. Mısır ihracatımızı kg. bazında 1 Doların üstüne çıkarma gücünü tekrar nasıl elde edebiliriz?

Türkiye’nin Mısır İthalat ve İhracat Miktarları

Yıllar	İthalat					İhracat
Yıllar	Miktar (Ton)	Değer (Bin $)	Ort. Fiyat ($/Ton)	Ort. Fiyat ($/kg)	Miktar (Ton)		Değer (Bin $)	Ort. Fiyat ($/Ton)	Ort. Fiyat ($/kg)
2011	620.176	393.698	635	$0,64	821.017		854.251	1040	$1,04
2012	1.055.433	517.158	490	$0,49	1.064.277		1.145.996	1077	$1,08
2013	1.795.717	760.893	424	$0,42	1671252		1493927	894	$0,89
2014	1.688.309	656.750	389	$0,39	1.802.735		1.502.903	834	$0,83
2015	1.775.164	625.408	352	$0,35	1662002		1102823	664	$0,66
2016	843.661	403.153	478	$0,48	1.832.505		1.051.512	574	$0,57
2017	2.331.918	710.234	305	$0,31	2.349.166		1.404.960	598	$0,60
2018	2.386.835	740.468	310	$0,31	2.445.577		1.532.932	627	$0,63
2019	3.854.282	1.007.045	261	$0,26	2.245.270		1.389.144	619	$0,62
2020	2.354.629	773.896	329	$0,33	2.406.927		1343061	558	$0,56

Kaynak: TÜİK, İthalat ve ihracat verilerine mamul madde dahildir.

**BUĞDAY İHRACATIMIZ KG. BAŞINA 0,39 DOLAR

Buğdayı 2020/21 döneminde üretici ülkelere sıralamasına baktığımızda Türkiye 10. Ülke olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu da dünya buğday üretiminin %3’üne tekabül etmektedir. Çin ise toplam buğday üretiminden %17 pay almaktadır.

Dünya Buğday Üretimi Önemli Üretici Ülkeler

Kaynak: IGC Nisan 2021, ** Tahmin TUİK

Türkiye’nin 2019/2020 ve 2020/2021 Buğday ihracat ve ithalatımıza ton olarak baktığımızda aşağıdaki tablo karşımıza çakmaktadır.

	2019/2020 M i l y o n t o n	2020/2021 M i l y o n t o n
İhracat	7,6	7,5
İthalat	9,8	9,8
Fark	-2,2	-2,3

Dünyada 5. Sıradaki üreticiyiz, En çok ekim alanına hala buğday sahipken neden bu alanda dış ticaret açığı veriyoruz? diye kendimize sormamız lazım.

Durum buğdayınan ithalat ve ihracatına baktığımızda kg. bazında ithalat ve ihracat fiyatlarımızı görmekteyiz.

Türkiye’nin Durum Buğdayı İthalat ve İhracat Miktarları

Yıllar	İthalat					İhracat
Yıllar	Miktar (Ton)	Değer (Bin $)	Ort. Fiyat ($/Ton)	Ort. Fiyat ($/kg)	Miktar (Ton)		Değer (Bin $)	Ort. Fiyat ($/Ton)	Ort. Fiyat ($/Kg)
2011	4.770.836	1.685.391	353	0,35	3.877.699		1.897.485	489	0,49
2012	3.737.494	1.195.121	320	0,32	4.160.707		2.055.941	494	0,49
2013	4.074.862	1.371.838	337	0,34	4.935.452		2.507.376	508	0,51
2014	5.312.480	1.622.041	305	0,31	4.995.231		2.552.513	511	0,51
2015	4.380.795	1.175.849	268	0,27	5.685.425		2.468.153	434	0,43
2016	4.341.241	984.338	227	0,23	7.025.117		2.526.235	360	0,36
2017	5.159.613	1.149.518	223	0,22	7.389.854		2.626.173	355	0,36
2018	5.821.561	1.360.506	234	0,23	7.485.819		2.715.860	363	0,36
2019	9.841.621	2.330.944	237	0,24	7.578.535		2.905.105	383	0,38
2020	9.791.057	2.444.384	250	0,25	7.560.885		2.983.472	395	0,39

Kaynak: TÜiK 2021 (Mamul maddenin buğday karşılığı dahildir)

Tabolada görüldüğü gibi, Durum Buğdayı kg. ihracat fiyatımız 1 Doların altında seyretmektedir. Durum Buğdayını 1 Doların üzerine çıkarabilmek için neler yapılmalıdır? Sorusunun cevabını aramak gerekmektedir.

**ARPA İHRACATIMIZ KG. BAŞINA 0,24 DOLAR

Arpayı 2020/21 döneminde üretici ülkelere sıralamasına baktığımızda Türkiye 5. Ülke olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünya arpa üretiminin %5’ini Türkiye yaparken, AB toplam buğday üretiminin %35 yapmaktadır.

Dünya Buğday Üretimi Önemli Üretici Ülkeler

Kaynak: IGC Nisan 2021, ** Tahmin TUİK

Türkiye’nin 2019/2020 ve 2020/2021 Arpa ihracat ve ithalatımıza baktığımızda yok denecek kadar azdır.

	2019/2020 M i l y o n t o n	2020/2021 M i l y o n t o n
İhracat	0	0
İthalat	0,9	0,7
Fark	-0,9	-0,7

Yıllara göre Arpa ithalat ve ihracatımız Durum Buğdayın kg. bazında ihracat fiyatının çok altındadır. Yıllar itibariyle kg. bazında ihracat fiyatımız 0,49 Doları ile 0,19 Dolar arasında seyretmiştir. Özellikle 2011 yılında kg bazında ithalat fiyatımız ihracat fiyatımızdan daha yüksek gözükmektedir.

Türkiye’nin Arpa İthalat ve İhracat Miktarları

Yıllar	İthalat					İhracat
Yıllar	Miktar (Ton)	Değer (Bin $)	Ort. Fiyat ($/Ton)	Ort. Fiyat ($/kg)	Miktar (Ton)		Değer (Bin $)	Ort. Fiyat ($/Ton)	Ort. Fiyat ($/kg)
2011	36.132	13.693	379	0,38	3.221		1.047	325	0,33
2012	76.319	26.706	350	0,35	100.771		26.415	262	0,26
2013	256.812	85.782	334	0,33	110		54	491	0,49
2014	675.994	164.189	243	0,24	13.998		6.412	458	0,46
2015	199.597	48.081	241	0,24	134		55	411	0,41
2016	39.994	9.807	245	0,25	5.573		1.399	251	0,25
2017	384.109	72.391	188	0,19	8.646		1.596	185	0,19
2018	655.988	150.782	230	0,23	15.610		3.006	193	0,19
2019	510.033	109.296	214	0,21	8.015		1.972	237	0,24
2020	890.063	163.917	184	0,18	4.019		947	236	0,24