0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

-Zekâ ve Yetenek Türleri

-Siz de Hangi Zekâ ve Yetenek Türü Var?

Zekâ ve yeteneğin keşfedilmesinde, geliştirilmesinde ve eğitiminde “özel eğitim” önemli bir yer tutmaktadır. Farklı zekâ ve yetenekli çocukların varlığı geçmişten günümüze bilinmesine rağmen onlara yönelik eğitim ve öğretim çalışmalar daha yenidir.

Bu çalışmalar kapsamında zekâ ve yeteneklerin keşfedilmesi ve geliştirilmesi için eğitim programları geliştirilmeli, özel eğitimli personel yetiştirilmeli, eğitim ortamları hazırlanmalı, özel araç – gereçler geliştirilmelidir.

Zekâ ve yeteneğin keşfedilmesi ve geliştirilmesine yönelik bu ve buna benzer çalışmalar maalesef örgün eğitim süreçlerinde yapılamamaktadır.

Neden mi?

Çünkü çocuklar okulda sınavlara yoğun bir şekilde hazırlanırken, uygulamaların tabiatından dolayı öğretmenler ve ebeveynler de çocukları yarıştırırken bu tür çalışmalara zaman kalmıyor.

Çocukların, ortaokuldan liseye, liseden üniversiteye, oradan iş bulma süreçlerinde, “TEOG, LYS, YGS, YDS, KPSS VE ALES” gibi aşması gereken engelleri var. Çocuk, sağına, soluna kendine bakamadan sürekli yoğun bir tempoda koşturur.

Sonuç ne oluyor?

-Hızlı koşmaktan, kendini tanımayan yeteneklerini geliştiremeyen bireyler.

-Kendisine konulan engelleri aşmak için sürekli koşan ama hedefi belli olmayan bireyler,

-Tüm süreçler bilişsel düzeyde aşılacak engeller olduğu için yolda zorlanan, psikoloji bozulan ve farklı yeteneği olduğu için dökülen binlerce birey…

Çocukların zekâ ve yeteneklerinin gelişimi, ileride topluma daha yararlı olabilmesi ve var olan kapasitesini tam anlamıyla ortaya çıkarabilmek için özelliklerinin iyi bilinmesi gerekmektedir.

Eğitimciler ve ebeveynler tarafından,  çocukların yeteneklerinin tanınması,    onların sağlıklı bir gelişim göstererek başarıya ulaşmaları ve nitelikli olarak daha üst düzeylere çıkabilmeleri için çok önemlidir.

Çocuğa sunacağımız bilinçli seçilmiş uyarıcılar, araç gereçler, bilinçli düzenlenmiş eğitim ortamları ve etkinliklerle, çocukların zekâ ve yetenek alanlarını sağlıklı şekilde belirlenip gelişim kapasitelerini en üst düzeyde kullanmaları sağlanabilir. Çocuklara etkinlik hazırlarken çocukların bireysel farklılıkları göz önünde bulundurulmalıdır.

 1-Sözel/ Dil Zekâ: Dili düzgün kullanabilme, güzel okuyup konuşabilme, kelimelerle düşünüp karmaşık cümleleri anlayabilme becerisidir. şiir, mizah, hikâye anlatma, gramer, mecazlar, teşbihler, soyut ve simgesel düşünme, kavram oluşturma ve kelime yazma gibi karmaşık olasılıkları içeren dil üretim sorumluluğudur.

2- Mantık/ Matematik Zekâ: Soyut kavramları anlama, problemleri mantık ve akıl yürüterek çözme, grafik, sema ve şekillerle çalışmaktan hoşlanma, karmaşık ilişkileri çözebilme becerisidir. Bu tür zekâya sahip olan bireyler sorular sorarak sonuca ulaşmaktan hoşlanırlar. Genellikle analitik ve bilimsel düşünme diye adlandırılan yetenekleri içerir.

3- Müzik/ Ritim Zekâ: Müzikle düşünme, müzikle ilgili kavramları anlamak, dinlemek, yorumlamak, kolayca akılda tutmak, yeni sesler üretmek, müzik aletlerini kullanabilme becerisidir.

4-Görsel / Uzamsal (Mekânsal) Zekâ: Etraftaki resimleri, şekilleri algılama ve bunlarla düşünüp muhakeme edebilme becerisidir. Resim, grafik ve heykel gibi görsel sanatlar; denizcilik, harita yapımcılığı ve mimarlık gibi yüzey ve onun içinde bilginin kullanımını gerektiren durumlar ve farklı derinlik ve açılardan objeler tasarlama yeteneği gerektiren satranç gibi oyunlar görsel/mekânsal zekâ ile ilgilidir.

5–Bedensel/ Kinestetik Zekâ: Problem çözmede veya yeni bir şey meydana getirmede bütün vücudu veya vücudun parçalarını kullanabilme becerisidir. Bedensel zekâya sahip insanlar tiyatro, bale, spor ve dansta başarılıdırlar. Zihin ve beden bağlantısını iyi biçimde kurarlar. Bu zekâ türünde gelişmiş olan insanlar, spor yapmayı ve dans etmeyi severler. 

6–Kişiler Arası Zekâ: İnsanlarla birlikte nasıl çalışılması, yaşanması ve karşı tarafla nasıl iletişim kurulması gerektiğini anlama becerisidir. Liderlik yapmak, insanları ikna edebilmek, geniş bir arkadaş grubuna sahip olmak, dinlemesini ve konuşmasını sevmek gibi özellikler bu zekâ türüne sahip olan insanlarda bulunur. Başkalarını anlama olarak da ifade edilebilir.

7-Kişisel Zekâ: Bireyin kendi iç dünyasını, duygu yapısını, düşüncelerini tanıyıp bununla kontrollü bir şekilde yaşama becerisidir. Yalnız kalmak, yaptığı işlerin olumlu ya da olumsuz değerlendirmesini yapıp bunlardan ders çıkarmak, bağımsız olmak gibi özellikler bu tür zekâ yapısına sahip olan kişilerde baskın olarak bulunur.

8-Doğa Zekâsı: Doğayı ve doğada bulunan bitki, hayvan ve diğer varlıkları inceleme, gözlemleme ve bunlara ilgi duyma becerisidir. Bireyin doğada olup bitenleri anlaması, doğa olaylarından hoşlanması, kendini doğada evindeymiş gibi hissetmesi, farklı türleri tanımlaması ve bu alanlara ilgi göstermesi biçiminde ortaya çıkar.

Bir sonraki yazımda yeteneklerin keşfedilmesi süreçleriyle ilgili somut uygulamalardan bahsedeceğim. Çocukların kendi zekâ ve yeteneği doğrultusunda yetiştirilmesi dileğiyle…